NƠI LÀM VIỆC

Đại học Copenhagen, Đan Mạch

TÓM TẮT CÔNG TRÌNH ĐẠT GIẢI

Khám phá vai trò của peptide giống glucagon 1 (GLP-1), là nền tảng cho các phương pháp điều trị bệnh tiểu đường và béo phì hiệu quả, và giúp thúc đẩy các liệu pháp điều trị mới đối với các bệnh thoái hóa thần kinh

Giáo sư Jens Juul Holst là nhà khoa học tiên phong trong lĩnh vực nội tiết và chuyển hóa. Song song với nhóm nghiên cứu của Giáo sư Joel Habener tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts, nhóm nghiên cứu của Giáo sư Holst tại Đại học Copenhagen đã phát hiện ra cấu trúc và vai trò peptide-giống glucagon 1 (GLP-1) trong việc điều chỉnh nhu động đường tiêu hóa và nồng độ insulin. Xuất phát từ việc phát hiện ra GLP-1 trong ruột và tuyến tụy của động vật có vú vào năm 1986, một năm sau, Giáo sư Holst công bố nghiên cứu đột phá về việc phát hiện ra isoform chức năng của GLP-1 có cấu trúc phân tử ngắn hơn 7 axít amin, được kí hiệu là proglucagon 78-107 hoặc GLP-1 (7-36). Việc tìm thấy isoform GLP-1 (7-36) sau đó đã dẫn tới việc tìm ra vai trò điều tiết insulin và glucose của peptide này trên người, mở ra kỉ nguyên của các phương pháp điều trị tiểu đường và béo phì dựa trên GLP-1. Không chỉ đóng góp lớn cho việc xác định vai trò sinh học và phát triển các liệu pháp dựa trên GLP-1, cùng với Giáo sư Carolyn Deacon và Daniel Joshua Drucker, Giáo sư Holst đóng vai trò chính trong việc xác định hoạt động của enzyme dipeptidyl-peptidase-4 (DDP-4) trong quá trình phân hủy GLP-1. Từ khám phá này, một dòng thuốc mới dựa trên cơ chế ức chế DDP-4 được ra đời và giúp cải thiện đáng kể hiệu quả của các liệu pháp GLP-1 thông qua việc nâng cao thời gian tồn tại của thuốc trong cơ thể và tăng cường tính ổn định cùng hiệu quả sinh học của chúng.

QUY MÔ TÁC ĐỘNG

Những hiểu biết quan trọng liên quan đến quá trình nội tiết của GLP-1 đã đặt nền móng cho việc điều trị nhiều loại bệnh như tiểu đường loại 2, béo phì, và hội chứng ruột ngắn, tác động tích cực đến hơn 100 triệu người mắc bệnh tiểu đường loại 2, hơn 1 tỷ người mắc bệnh béo phì và hơn 3 triệu người mắc hội chứng ruột ngắn. Năm 2023, có hơn 20 triệu liều thuốc GLP được sử dụng trên toàn cầu, với tỷ lệ tăng ấn tượng 6,7%. Ngoài ra, việc khám phá cơ chế hoạt động của các peptide này đã thúc đẩy nghiên cứu và phát triển các phương pháp điều trị mới cho bệnh tim mạch và thoái hóa thần kinh, bao gồm bệnh Alzheimer, Parkinson, và Huntington, là những loại bệnh đứng ở vị trí đầu tiên trong danh sách nguyên nhân gây tử vong nhiều nhất trên toàn cầu. Trong trường hợp của bệnh Alzheimer, một trong những bệnh thoái hóa thần kinh phổ biến, thuốc GLP-1 có khả năng làm chậm quá trình phát triển của bệnh và mở ra hy vọng mới cho hơn 55 triệu bệnh nhân trên khắp thế giới.

THAY ĐỔI CÓ Ý NGHĨA

Công trình nền tảng của Giáo sư Daniel Johsua Drucker, Joel Francis Habener, Jens Juul Holst, và Svetlana Mojsov đã đem lại các tác động đột phá cho các lĩnh vực khoa học nội tiết, trao đổi chất và tiêu hóa. Việc áp dụng những khám phá về GLP-1 và DDP-4 vào các giải pháp y học lâm sàng đã thay đổi phương pháp điều trị cho nhiều loại bệnh, từ đó giúp kiến tạo một thế giới khỏe mạnh hơn. Công trình của họ là một minh chứng cho sức mạnh biến đổi của khám phá khoa học sáng tạo và khả năng của các khám phá này trong việc định hình các phương pháp điều trị và giải pháp y tế.