TIỂU SỬ
Nơi công tác tại thời điểm trao giải: Công ty Liệu pháp Nano tích hợp và Đại học British Columbia, Canada.
GS. Pieter R. Cullis FRSC là Giám đốc Viện Khoa học Đời sống tại Đại học British Columbia (UBC). Ông là Giáo sư tại Khoa Hóa sinh và Sinh học Phân tử và Giám đốc Nhóm Nghiên cứu NanoMedicines, UBC.
GS. Cullis và các đồng nghiệp đã đạt được những tiến bộ cơ bản trong việc khởi tạo, tải và định hướng mục tiêu cho các hệ thống hạt nano lipid (LNP) để phân phối vào tĩnh mạch các loại thuốc phân tử nhỏ và thuốc đại phân tử như RNA can thiệp nhỏ (siRNA). Công trình này đã đóng góp cho ba loại thuốc được các cơ quan quản lý ở Hoa Kỳ và Châu Âu chấp thuận để điều trị ung thư và các biến chứng.
GS. Cullis đã đồng sáng lập mười công ty công nghệ sinh học, đã xuất bản hơn 300 bài báo khoa học và sở hữu hơn 60 bằng sáng chế. Ông cũng là người đồng sáng lập chương trình Sáng kiến Y khoa Cá nhân hóa của tỉnh bang British Columbia (Canada) vào năm 2012.
Gs. Cullis đã được trao nhiều giải thưởng và được bầu làm Ủy viên của Hiệp hội Hoàng gia Canada vào năm 2004 và được trao giải thưởng Prix Galien, giải thưởng hàng đầu của Canada cho những thành tựu trong nghiên cứu và phát triển dược phẩm, vào năm 2011. Ông đã nghiên cứu sự phát triển của Patisiran, một loại thuốc sử dụng RNA can thiệp nhỏ được phân phối qua các hạt nano lipid và đã được FDA chấp thuận vào năm 2018.
Công nghệ LNP của GS. Cullis đã chuyển đổi lĩnh vực nghiên cứu này từ học thuật sang công nghệ sinh học, nơi ông đóng vai trò chính trong việc thành lập Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Thuốc phi lợi nhuận (nay là Admare BioInnovations) và các tổ chức phi lợi nhuận khác như Mạng lưới đổi mới NanoMedicines. Ông cũng thành lập một số công ty trong nhiều năm sau để đưa ra thị trường những phát triển mới trong công thức LNP, cho phép phát triển vắc xin BioNTech / Pfizer.
Nhờ sự thành công của 11 công ty mà GS. Cullis ‘đồng sáng lập, cũng như khám phá về công nghệ LNP của ông, đã tạo ra gần 400 việc làm và hơn 10.000 năm công tại tỉnh bang British Columbia. Kết quả của những nỗ lực ban đầu của GS. Cullis là một ngành công nghiệp trị liệu gen đang phát triển mạnh mẽ đã được hình thành bằng cách sử dụng công nghệ LNP, bao gồm các công ty như Moderna, CureVac, BioNTech và Intellia.
TỔNG QUAN CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐOẠT GIẢI | SỰ PHÁT TRIỂN CỦA CÁC NGUỒN LIPID
Giáo sư Pieter R. Cullis đã được trao giải thưởng này vì có nhiều đột phá trong việc phát triển các hạt nano lipid cần thiết để bao bọc và bảo vệ mRNA đang hoạt động, dựa trên khoa học mới và các phương pháp mới trong lĩnh vực vắc-xin mRNA COVID-19 giúp cải thiện cuộc sống mỗi ngày của hàng triệu người.
Kỹ thuật do GS. Cullis tiên phong đã được ứng dụng thành công để phát triển hệ thống phân phối LNP cho vắc xin mRNA, bao gồm cả những kỹ thuật đang được sử dụng để đối phó với đại dịch COVID-19.
QUY MÔ TÁC ĐỘNG
Công trình tiên phong của GS. Cullis về các hạt nano lipid (LNP) đã đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển vắc xin COVID-19 mRNA và các loại thuốc khác cứu sống con người. Nó cũng mở ra tiềm năng cho các ứng dụng khác nhau của công nghệ axit nucleic trong phòng ngừa và điều trị nhiều bệnh trong tương lai.
150 quốc gia đã được hưởng lợi từ sự phát triển của vắc xin COVID-19 mRNA.
Hệ thống phân phối thuốc LNP đã được sử dụng cho các ứng dụng khác nhau, bao gồm phân phối thuốc chống ung thư đến các mô ung thư. Ở một bước đột phá quan trọng, GS. Cullis và các đồng nghiệp tại Đại học British Columbia đã phát triển một loại LNP cải tiến chứa lipid cation có thể ion hóa. Những LNP này không chỉ có khả năng bao bọc hiệu quả các phân tử lớn, chẳng hạn như mRNA, mà còn có thể cung cấp các loại thuốc dựa trên axit nucleic này vào tế bào chất của tế bào đích.
“Hầu hết mọi căn bệnh, từ ung thư đến Alzheimer, đều có thể được giải quyết bằng công nghệ mRNA được kích hoạt bởi các hạt nano lipid”. – GS. Cullis nói
Công nghệ LNP của GS. Cullis đã chuyển đổi lĩnh vực nghiên cứu này từ học thuật sang công nghệ sinh học, nơi ông đóng vai trò chính trong việc thành lập Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Thuốc phi lợi nhuận (nay là Admare BioInnovations) và các tổ chức phi lợi nhuận khác như Mạng lưới đổi mới NanoMedicines. Ông cũng thành lập một số công ty trong nhiều năm sau để đưa ra thị trường những phát triển mới trong công thức LNP, cho phép phát triển vắc xin BioNTech / Pfizer.
